فیش منبر محرم شبهات عاشورا ۸

روز هشتم ـ نماز ظهر عاشورا
فیش سخنرانی کوتاه – شبهات پیرامون قیام سیدالشهداء علیه السلام
روش ایجاد انگیزه

یکی از اتفاقاتی که در ظهر عاشورا رخ داد این بود که امام نماز ظهر روز عاشورا رو با همون عده کم اقامه کردند وقتی ظهر عاشورا فرا رسید ابو ثمامه صیداوی اومد پیش امام حسین گفت آقا جون وقت نمازه ؟ امام براش دعا کرد فرمودند نماز رو به یادم اوردی خدا تو راز نماز گزارها قرار بده ،  این قدر این موضوع برای امام حسین علیه السلام مهم بود که عده ایی از اصحاب اباعبد الله شهید نماز سید الشهداء و دیگر اصحاب شدند ، چه ضرورتی داشت تو این کمی یار و کوران درگیری حضرت از صف قتال کنار بکشند و به نماز جماعت صف ببندند ؟ ضرورت این کار بیشتر بود یا ضررش کدامیک ؟  مگه چه می شد امام می گذاشت اینها فدای نماز نمی شدند می اومدند تو کارزار شهید شند ؟
اقناع اندیشه

ابن عباس می گه تو گرما گرم جنگ صفین ،‌ دیدم امیرالمومین مرتب سر به آسمون بلند می کنه انگاری منتظر یه چیزی هست پرسیدم یا امیرالمومنین مثل اینکه نگران چیزی هستید ؟ حضرت فرمودند : بله منتظر رسیدن وقت نماز هستم

حالا ابن عباس ببین برگشت گفت : تو این وقت حساس نمی تونیم دست از جنگ برداریم و مشغول نماز بشیم

حضرت جمله ایی رو فرمودند که خیلی جا داره آدم دربارش تحمل کن و به سادگی از کنارش عبور نکنه

ابن عباس حرف بدی نزده شاید درایت و مدیریت جنگ ایجاب کنه بی خیال نماز شیم ولی حضرت جمله ایی می فرمایند که تکلیف همه رو مشخص می کنه می فرمایند ابن عباس ، انما قاتلنا هم علی الصلوه یعنی ابن عباس می دونی ما برای چی با اینها جنگ می کنیم دعوای ما نه سر نماز باشه نه دعوای ما فقط سر نماز است و بس

نه اینکه ما سر ده تا موضوع دعوا می کنیم یکی هم نمازه نه فرمود فقط فقط  جنگ ما جنگ برسر نمازه

حالا به قول ما چه جور می شه ما نسبت به نماز بی تفاوت باشیم

وقتی سید الشهداء می آد ظهر عاشورا صف می بنده و نماز می خونه ببین چقدر نماز عزیز بوده که براش شهید هم دادند

شهدای نماز …..

اما نمازی که امام خونده با نمازی که ما تو شرایط عادی می خونیم فرق می کنه یعنی ملاحظات جنگ درش شده نماز دور کعتی هست ، ‌آیه قرآن می فرماید : هر گاه تو اى پیامبر [در جنگ‏] همراه مسلمانان باشى و در حال خوف بخواهى با آنان نماز جماعت بخوانى، همه آنان یکباره وارد نماز نشوند، بلکه گروهى به تو اقتدا کنند؛ در حالى که سلاح خویش را برگرفته‏اند و گروه دیگر مراقب گروه نمازگزار و وسایل آنان باشند تا به سجده روند و نماز را تمام کنند و در پشت سر شما در جاى گروه مراقب قرار گیرند و به پاسدارى مشغول شوند. آنگاه گروه دوم در حالى که سلاح نیز دارند و احتیاط مى‏ورزند، با تو نماز مى‏گزارند.

این طور نیست مثل ما نماز بخونند نه طبق شرایطی که هست این نماز که اسمش نماز خوف هست خونده می شه

وَ إِذَا کُنتَ فِیهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلَوهَ فَلْتَقُمْ طَائفَهٌ مِنهُم مَّعَکَ وَ لْیَأْخُذُواْ أَسْلِحَتهُمْ فَإِذَا سَجَدُواْ فَلْیَکُونُواْ مِن وَرَائکُمْ وَ لْتَأْتِ طَائفَهٌ أُخْرَى‏ لَمْ یُصَلُّواْ فَلْیُصَلُّواْ مَعَکَ وَ لْیَأْخُذُواْ حِذْرَهُمْ وَ أَسْلِحَتهُمْ وَدَّ الَّذِینَ کَفَرُواْ لَوْ تَغْفُلُونَ عَنْ أَسْلِحَتِکُمْ وَ أَمْتِعَتِکمْ فَیَمِیلُونَ عَلَیْکُم مَّیْلَهً واحِدَهً وَ لَا جُنَاحَ عَلَیْکُمْ إِن کانَ بِکُمْ أَذًى مِن مَّطَرٍ أَوْ کُنتُم مَّرْضىَ أَن تَضَعُواْ أَسْلِحَتَکُمْ وَ خُذُواْ حِذْرَکُمْ إِنَّ اللَّهَ أَعَدَّ لِلْکفِرِینَ عَذَابًا مُّهِینًا (نساء آیه ۱۰۲ )

۱٫ شیوه برپایى نماز خوف به جماعت در میدان نبرد: در این آیه چگونگى نماز خوف- البته به اجمال- بیان شده است و آن اینکه هر گاه تو اى پیامبر [در جنگ‏] همراه مسلمانان باشى و در حال خوف بخواهى با آنان نماز جماعت بخوانى، همه آنان یکباره وارد نماز نشوند، بلکه گروهى به تو اقتدا کنند؛ در حالى که سلاح خویش را برگرفته‏اند و گروه دیگر مراقب گروه نمازگزار و وسایل آنان باشند تا به سجده روند و نماز را تمام کنند و در پشت سر شما در جاى گروه مراقب قرار گیرند و به پاسدارى مشغول شوند. آنگاه گروه دوم در حالى که سلاح نیز دارند و احتیاط مى‏ورزند، با تو نماز مى‏گزارند. ۱ تفصیل نماز خوف را باید در کتب فقهى جست‏وجو کرد.و اذا کنت فیهم فأقمت لهم الصّلاه … فلیصلّوا معک و لیأخذوا حذرهم و اسلحتهم‏( المیزان ۵/ )

۲٫ اجازه برگزارى نماز جماعت در میدان نبرد، از اختیارات فرمانده: اسناد اقامه نماز به پیامبر (ص) (فأقمت …)، اشاره به این است که اختیار تشکیل نماز جماعت [در میدان نبرد] برعهده و صلاحدید پیامبر (ص) و یا فرماندهى نیروهاست

و اذا کنت فیهم فأقمت لهم الصّلاه

۳٫ حراست مجاهدان نمازگزار به وسیله رزمندگان دیگر، شرط برپایى نماز خوف به جماعت: جمله «فلیکونوا من ورائکم» علاوه بر بیان وجوب حراست از گروه نمازگزار، دلالت بر شرطیّت حراست براى نماز خوف دارد. فلتقم طائفه … فاذا سجدوا فلیکونوا من ورائکم‏( راهنما ۴/ ۱۴- ۱۵)

۴٫ لزوم همراه داشتن سلاح هنگام برپایى نماز خوف به جماعت جز در موارد مشقّت‏آمیز: معناى جمله «و لیأخذوا اسلحتهم» این است که کسانى که مشغول نمازند، باید با خود سلاح بردارند، نه گروهى که از آنان حراست مى‏کنند.

همچنین جمله «فلیصلوا معک ولیأخذوا حذرهم و اسلحتهم» نیز- که بر لزوم برگرفتن سلاح و حفظ هوشیارى گروه دوم به هنگام نماز صراحت دارد- دلیل است که گروهى که در اول مى‏بایست سلاح برگیرند، نمازگزاران‏اند. ۱ از این حکم دو مورد استثنا شده است؛ نخست، در زحمت بودن به دلیل بارش باران و دوم، بیمارى. ظاهراً باران به عنوان مصداقى براى «اذى» ذکر شده باشد، نه اینکه حکم مخصوص اذیت ناشى از باران باشد. و لیأخذوا اسلحتهم … و لا جناح علیکم إن کان بکم أذىً من مطر او کنتم مرضى أن تضعوا اسلحتکم‏ ( مجمع‏البیان ۳- ۴/ ۱۵۶- ۱۵۷٫* ۲٫ راهنما ۴/ ۱۷)

۵٫ اهمیت برپایى نماز جماعت در جنگ: نماز جماعت در اسلام واجب نیست، امّا از مستحبات مؤکّد است و آیه یاد شده از نشانه‏هاى زنده تأکید این برنامه اسلامى است که حتى در میدان جنگ براى انجام آن از روش نماز خوف استفاده مى‏شود. این موضوع، هم اهمیّت «اصل نماز» و هم اهمیّت «جماعت» را مى‏رساند و بى گمان تأثیر روانى خاصى هم در مجاهدان- از نظر هماهنگى در هدف- و هم در دشمنان- از نظر مشاهده اهتمام‏ مسلمانان به وظایف خود حتى در میدان جنگ- دارد. ۱

و اذا کنت فیهم فأقمت لهم الصّلاه فلتقم طائفه …( نمونه ۴/ ۱۰۲- ۱۰۳)

۶٫ لزوم حفظ هوشیارى در برابر دشمن حتى به هنگام نماز: در جمله «ولیأخذوا حذرهم و اسلحتهم» نوعى استعاره لطیف به کار رفته است و آن این است که حذر را همچون سلاح- که گرفتنى و برداشتنى است- گرفتنى شمرده است ۱٫ دلیل اینکه در مورد گروه دوم واژه «حذر» نیز اضافه شده، این است که دشمن در ابتداى نماز کمتر متوجه مى‏شود که مسلمانان در حال نماز هستند، بلکه گمان مى‏کند در حال آماده‏باش براى نبرد به سر مى‏برند، امّا در رکعت دوم براى دشمن روشن مى‏شود که مسلمانان نماز مى‏خوانند. از این رو، فرصت را براى هجوم غنیمت مى‏شمرد. به همین دلیل، خداوند گروه دوم را افزون بر حمل سلاح، به هوشیارى نیز فراخواند. همچنین پس از آنکه مسلمانان نمازگزار، در حال باران یا بیمارى، مجاز به گذاشتن سلاح خود شدند، بار دیگر به حفظ هوشیارى و احتیاط در برابر دشمن سفارش شدند تا بر آنان یورش نیاورد. ۲ دو بار سخن گفتن از «حذر» در این آیه، نشان اهمیت و لزوم حفظ هوشیارى و رعایت احتیاط در میدان نبرد است.

و لیأخذوا حذرهم و اسلحتهم … و خذوا حذرکم‏( المیزان ۵/ ۶۲٫* ۲٫ الکبیر ۱۱/ ۲۶)

۷٫ کافران، در پى فرصت براى هجوم یکباره به مسلمانان: عبارت «فیمیلون علیکم میله واحده» به معناى «یحملون علیکم حمله واحده» است. ۱ عبارت «ودّ الذین کفروا … فیمیلون علیکم میله واحده» نیز در مقام بیان علت تشریع نماز خوف است. ۲؛ یعنى اینکه گفتیم این گونه نماز خوف را در میدان نبرد به جا آورید، براى آن است که کافران دوست دارند شما با سرگرم شدن به نماز، از سلاح و تجهیزات خود غفلت بورزید و در نتیجه، با یک حمله و هجوم بر شما بتازند. ۳ این جمله، بیان یک اصل کلى است و همراه داشتن سلاح به هنگام نماز براى پیشگیرى، تنها، یک مصداق از آن است. ودّ الذین کفروا … فیمیلون علیکم میله واحده ( مجمع البیان ۳- ۴/ ۱۵۷٫* ۲٫ المیزان ۵/ ۶۲٫* ۳٫ المنار ۵/ ۳۷۴٫* ۴٫ راهنما ۴/ ۱۶)

۸٫ لزوم مراقبت از سلاح و ساز و برگ: منظور از حفظ «امتعه» [و نیز حفظ اسلحه‏] این است‏که علاوه بر حفظ خویش، باید مراقب حفظ وسایل جنگى و وسایل سفر و مواد غذایى و حیواناتى که براى تغذیه همراه دارید نیز باشید. ودّ الذین کفروا لو تغفلون عن اسلحتکم و امتعتکم‏ ( نمونه ۴/ ۱۰۲)

۹٫ تقویت روحیه مجاهدان: چه بسا به ظاهر امر به احتیاط و هوشیارى در برابر دشمن، با جمله «ان الله أعد للکافرین عذابا مُهینا» چندان سازگار جلوه نکند، امّا حقیقت این است که امر به احتیاط، قدرت و صلابت دشمنان را القا مى‏کند. خداوند متعال براى از بین بردن این وهم و تقویت قلوب مسلمانان، از خوارى و خذلان آنان خبر مى‏دهد. ۱ ظاهراً مراد از «عذاب مهین»، عذاب غلبه و پیروزى مسلمانان بر کافران است، مشروط بر آنکه مسلمانان در پى تحقق اسباب روحى و عملى‏اى که خداوند بدان‏ها امر فرموده است، باشند. إنّ اللّه اعدّ للکافرین عذاباً مهیناً( الکبیر ۱۱/ ۲۷٫* ۲٫ المنار ۵/ )

۱۰٫ ضرورت برنامه ریزى در جنگ: آیه شریفه افزون بر بیان چگونگى نماز و نظم و ترتیب خاص آن، به مسلمانان مى‏آموزد که باید در رویارویى با دشمنان همواره برنامه‏هایى منظم و دقیق را پى‏ریزى کنند تا از هجوم آنان در امان باشند. ۱و اذا کنت فیهم … (راهنما ۴/ ۱۶- ۱۷)۱
پرورش احساس

تو اون لحظات آخر عمر امام خمینی رحمه الله علیه دکترا می گند دیگه امام از دست رفته بود ولی وقتی بهش می گفتیم وقت نماز امام از خودش عکس العمل نشون می داد ،این قدر دغدغه نماز رو داشتند

واقعا جای تاسف داره بعضی ها چقدر راحت نمازشون رو نمی خونند عین خیالشون هم نیست یه وقتی  نماز نمی خونه وجدان درد هم داره ولی بعضی ها این وجدان درد هم رو ندارند

انگاری نشنیدند وقتی از جهنمی ها سوال می کنند که چرا جهنمی شدید میگن لَمْ نَکُ مِنَ الْمُصَلِّینَ۲، ما از نماز گزارا نبودیم

بی نمازی که ابوذر بوده می گه داشتیم با رسول خدا صل الله علیه و آله از کنار سگی عبور می کردیم ترسیدم سگ آسیبی به حضرت برسونه حضرت فرمودند کارش نداشته باش بعد فرمودند ابوذر می دونی این سگ داره چی می گه ابوذر می گه گفتم نمی دونم یا رسول الله حضرت فرمودند ابوذر این سگ می گه خدا رو شکر من سگ شدم ولی بی نماز نشدم یعنی این سگ با همه سگیش می فهمه بی نماز پست تر از سگ و برای همین خدا رو شکر می کنه

فکرش رو بکن یه کسی یک سال حموم نره چقدر کثیف می شه دیگه هر چقدر هم عطر بزنه فایده نداره بوی بدش حال همه رو بهم می زنه

فرمود نماز مثل حمامی هست که هر روز شما پنج مرتبه می رید داخلش و پاکیزه می شید کی که بدش بیاد از تمیزی ، یعنی کثیفی روح آدم رو نماز پاک می کنه و آدم های خوبی که دستی تو آتیش دارند وقتی به یه بی نماز می رسند این کثیفی رو احساس می کنند نمی تونند تحملش کنند بوی بدی از اون ها به مشام آدم خوب ها می رسه و یه روزی هم خودم آدم درک می کنه حتی خودش هم دیگه نمی تونه خودش رو تحمل کنه چه برسه دیگران
رفتار سازی

البته برای شروع هر کار خوبی مثل نماز خوندن  ،‌ به خودمون خیلی سخت نگیریم نه اینکه نماز رو یه خط در میون بخونی نه منظورم چیز دیگه ایی هست

یکی از شگردهای شیطون همینه سنگ بزرگ می زاره جلوت تا نزنی

می خوای نماز رو شروع کنی می گه دیگه از تو گذشته آب که از سر گذشت چه یه وجب چه چند وجب

نمی ذاره تصمیم برگشت بگیریم و اگه ببینه مصمیم برای این که یه کار خوبی رو شروع کنیم

یه کسی اهل نماز نیست نماز خون بشه یا اهل نماز شب نیست می خواد اهل نماز شب بشه

نه تو کارش نمی آره ولی یه سنگ بزرگ می زاره جلوی پات تا نزنی

می گه به به چقدر با حال شدی می خوای نماز بخونی حالا نماز ها رو سر وقت بخون با نافله بخون

یه مدتی شوق داره ولی نم نم حسش رو از دست بده

فرمود : خدا عمل کم ولی با دوام رو دوست داره نمی خواد مستحبات نماز رو به جا بیاری اگه می بینی به واجبت ضرر می زنه به واجبات بسنده کن هر چند اگه حال داشتی نماز مستحبی و مستحبات نماز هم یاد ت نره

خانم شهید صیاد شیرازی می گه داشتیم از قم می رفتیم تهران یه وقتی وسط بیابون صیاد ماشین رو نگه داشت گفتیم چی شد ایستادی گفت وقت نمازه! بهش گفتم این جا که نمی شه بزار برسیم خونه می خونیم برگشت بهم گفت اگه الان یه کسی زنگ بزنه، کی گوشی رو ور می داری می زاری یه ساعت دیگه نه

این تیپ آدم ها لیاقت شهادت پیدا می کنند
روضه کوتاه
این قدر نماز برای سید الشهدا تو کربلا مهم بود فرمود عباسم مثل اینکه اینها آرایش جنگی بخودشون گرفتند برو ببین قصد چه کاری دارند  واگه می خوان بجنگن ازشون مهلت بگیر خدا می دونه  حسین چقدر علاقه به نماز داره

وقتی نماز ظهر عاشورا رو اقامه کرد اون صاحبی که مقابل آقا ایستاده بود تا امام نماز بخونه آخرین لحظاتش بود

بر گشت گفت آقا راضی هستی از دست من امام فرمود بله که راضی انت امامی فی الجنه۶ فردای قیامت همه آرزو دارند پشت امام حسین برند بهشت ولی می بینی اون جا یه آقا جلوی امام حسین داره می ره بهشت اگه بپرسند اون یکه بهت می گن این آقا همونی که شهید نماز امام حسین شد و امام بهشت فرمود انت امامی فی الجنه تو مقابل منی در بهشت

فدای نماز خودنت فدای مناجاتت یا اباعبد الله که لحظات آخر راوی می گه دیدم امام حسین داره یه حرفهایی به خدا می زنه

خدایا راضیم به قضای تو خدایی جز تو نیست

چه جور دلش اومد شمر ملعون دست به حنجره این آقا بندازه هر چه کرد سر رو جدا کنه نشد ملعون بدن آقا رو بلند کرد به پشت خواباند و سر رو جدا کرد …

الا لعنه الله علی القوم الظالمین
منبع
۱-                جهاد در آیینه قرآن(ج‏۱)، ص: ۲۴۳

۲-                 سوره المدثر ،‌ آیه ۴۳

۳-                اللهوف  ۱۰۸    المسلک الثانی فی وصف حال القتال

بازدیدها: ۵۵۵

ادامه مطلب