ذره ای از کرامات حضرت زهرا سلام الله علیها

بسم الله الرحمن الرحیم

فیش منبر

ذره ای از کرامات

حضرت زهرا سلام الله علیها

کانال فیش منبرومرثیه درایتا

https://eitaa.com/fishemenbar

عرضه در سایت طلبه یار = https://www.talabeyar.ir

کرامت عبارت است از «انجام کار خارق العاده با قدرت غیر عادی و بدون ادعای نبوت و یا امامت.» (۱)

به عقیده اکثریت علمای مذاهب اسلامی – جز گروه اندکی از معتزلی‌ها – صدور کرامت از اولیای خداوند و به دست آن‌ها ممکن است. به قول دانشمندان «ادل دلیل علی امکان الشیی وقوعه؛ بالاترین دلیل بر امکان چیزی، وقوع و انجام آن چیز است.»

در تاریخ نمونه‌های زیادی از کرامات اولیای خداوند نقل شده است. مثل: سرگذشت حضرت مریم علیها السلام و جریان ولادت فرزندش حضرت عیسی علیه السلام و نزول میوه‌های بهشتی در محراب عبادت برای او و نیز داستان عاصف بن برخیا و انتقال تخت ملکه صبا از یمن به فلسطین در یک چشم به هم زدن و داستان‌هایی که شیعه و سنی درباره کرامات حضرت علی علیه السلام نقل کرده اند (۲) .

در این مقاله بر آنیم تا به مناسبت شهادت دخت پیامبر عظیم الشان اسلام، گوشه‌ای از کرامت‌های حضرت زهراعلیها السلام را بیان کنیم.

۱ – سخن گفتن با مادر در دوران جنینی

در دوران بارداری خدیجه کبری، فاطمه علیها السلام از درون شکم مادر با وی سخن می‌گفت، به برخی روایات در این زمینه اشاره می‌کنیم:

الف) از خدیجه علیها السلام نقل شده است: در زمانی که به فاطمه حامله شدم، وی در شکمم با من صحبت می‌کرد.

«لما حملت بفاطمه کانت حملا خفیفا تکلمنی من باطنی؛ (۳) زمانی که فاطمه را باردار بودم، حملی سبک بود و از باطنم با من سخن می‌گفت.»

ب) دهلوی نقل می‌کند: «آن زمان که خدیجه به فاطمه حامله گردید، وی در درون شکم مادر، با وی سخن می‌گفت و خدیجه این مطلب را از رسول خدا پنهان می‌کرد. روزی رسول خدا بر خدیجه وارد شد، دید با کسی سخن می‌گوید، بدون این که شخصی نزد او باشد. فرمود: با چه کسی سخن می‌گفتی؟ عرض کرد: با کسی که در شکم دارم. حضرت فرمود: «ابشری یا خدیجه هذه بنت جعلها الله‌ام احد عشر من خلفائی یخرجون بعدی وبعد ابیهم؛ بشارت تو را‌ای خدیجه، این [را که در شکم داری] دختری است که خداوند او را مادر یازده تن از جانشینان من قرار داده است؛ که ایشان پس از من و پدرشان [علی علیه السلام به عنوان امام] خارج می‌شوند.» (۴)

۲ – آمدن حور العین و زنان بهشتی هنگام ولادت حضرت زهرا علیها السلام

حضرت خدیجه علیها السلام به زنان قریش و بنی هاشم پیغام داد که زمان وضع حمل من نزدیک است، مرا در این امر یاری نمایید، ولی آنان پاسخ دادند: ‌ای خدیجه! چون تو در ازدواجت از سخنان ما سرپیچی نمودی، و محمد یتیم را به همسری برگزیدی، ما نیز تو را یاری نمی‌کنیم. خدیجه از این جواب سخت غمگین و ناراحت شد، در این هنگام چهار زن، همانند زنان بنی هاشم وارد شدند، در حالی که خدیجه از دیدن آنان هراسان شده بود، یکی از آن چهار زن به خدیجه گفت: غمگین مباش، پروردگارت ما را برای یاری تو فرستاده است. ما خواهران و یاوران تو هستیم. من «ساره.» هستم، این «آسیه دختر مزاحم.» رفیق بهشتی تو است و این هم «مریم دختر عمران.» است و این یکی «کلثوم خواهر موسی بن عمران.» است، خدا ما را برای کمک به تو فرستاده است تا یاور و پرستار تو باشیم.

یک نفر از آن چهار زن در سمت راست خدیجه، دومی در طرف چپ او، سومی در پیش رویش، و چهارمی در پشت سر او نشستند و فاطمه پاک و پاکیزه تولد یافت.

پس از تولد آن حضرت، ده نفر حور العین، که در دست هر یک ظرفی بهشتی پر از آب کوثر و یک طشت بهشتی بود وارد شدند و حضرت فاطمه را با آب کوثر شستشو دادند و سپس در میان پارچه‌ای که از شیر سفیدتر، و از مشک و عنبر خوشبوتر بود پیچیدند. (۵) .»

حضرت فاطمه علیها السلام در هنگام ولادتش حور العین و بانوان عالی مقام یاد شده را کاملا شناخت و با ذکر نام به تک تک آن‌ها سلام کرد. این کرامت نشان می‌دهد که ملاقات و آشنایی آن حضرت با آنان بی سابقه نبوده، و آن وجود مقدس قبلا عوالمی را طی کرده و در مسیر ملکوتی خویش، آن فرستادگان آسمانی را دیده و شناخته است (۶) .

۳ – نورانی شدن مکه و جهان با نور ولادت فاطمه علیها السلام

کرامت دیگری که برای آن بانوی بزرگ اسلام ذکر شده، این است که چون آن مولود مقدس پا به دنیا نهاد، نوری از طلعت او ساطع شد که پرتو آن به تمام خانه‌های مکه وارد گردید، و در شرق و غرب زمین محلی نماند که از نور او بی بهره باشد، چنان که در روایتی از امام صادق علیه السلام می‌خوانیم: «فلما سقطت الی الارض اشرق منها النور…؛ (۷) زمانی که [فاطمه علیه السلام] به دنیا آمد، نور از او ساطع گشت.»

در قسمت دیگری از این روایت می‌خوانیم: «و بشر اهل السماء بعضهم بعضا بولاده فاطمه و حدث فی السماء نور زاهر لم تره الملائکه قبل ذلک (۸) ؛ بعضی از اهالی آسمان به برخی دیگر ولادت حضرت زهرا را بشارت می‌دادند، و نور بسیار درخشانی در آسمان حادث شد که فرشتگان قبل از آن نظیرش را ندیده بودند.»

در روایت اهل سنت آمده است: «فلما تم امد حملها وانقضی وضعت فاطمه فاشرق بنور وجهها الفضاء (۹) ؛ آن هنگام که مدت حمل فاطمه تمام شد، خدیجه او را به دنیا آورد، و به نور جمال او، فضا روشن و منور گردید.»

این نور در روز قیامت آشکارتر خواهد شد، چنانکه از ابن عباس نقل شده که «در روز قیامت، اهل بهشت ناگهان متوجه می‌شوند که بهشت همانند روشنی روز توسط خورشید، روشن شد، سؤال می‌کنند که خدایا فرمودی «در بهشت خورشیدی وجود ندارد (۱۰) .» پس این نور چیست؟ جبرئیل جواب می‌دهد، این نور خورشید نیست بلکه نور خنده فاطمه و علی علیهما السلام است. (۱۱) .»

۴ – سجده هنگام ولادت

کرامت دیگر آن حضرت این است که به هنگام ولادت به سجده افتاد، چنانکه از خدیجه کبری نقل شده است: «فولدت فاطمه، فوقعت علی الارض ساجده رافعه اصبعها (۱۲) ؛ هنگامی که فاطمه به دنیا آمد، به روی زمین به حال سجده افتاد در حالی که نگشت خویش را بالا گرفته بود.»

۵ – گفتن شهادتین هنگام ولادت

کرامت دیگر آن حضرت این است که هنگام ولادت، به توحید و رسالت و ولایت شهادت داد. امام صادق علیه السلام در این رابطه می‌فرماید: «فلما سقطت… فنطقت فاطمه بالشهادتین و قالت اشهد ان لا اله الا الله و ان ابی رسول الله سید الانبیاء و ان بعلی سید الاوصیاء و ولدی ساده الاسباط (۱۳) ؛ بعد از اینکه پا به دنیا گذاشت… سخن خود را با شهادتین آغاز نمود و گفت: شهادت می‌دهم که خدایی جز الله نیست، و پدرم فرستاده خدا و سید و سالار پیامبران است و همسرم سید اوصیاء، و فرزندانم سید و سالار نوادگان رسول خدا هستند.»

روایت فوق، اولا نشان می‌دهد که آن حضرت به هنگام تولد سخن گفته و دیگر این که از آینده و همسری خود با علی علیه السلام و امامت فرزندان خود خبر داده است.

۶ – جامه بهشتی

از ابن جوزی نقل شده است: در هنگام زفاف فاطمه علیها السلام (بعد از دادن جامه عروسی خود به فقیر) جبرئیل به محضر رسول خدا صلی الله علیه و آله آمده، عرض کرد: یا رسول الله! پروردگارت سلام می‌رساند، و مرا نیز فرمان داده که به فاطمه سلام برسانم و برای فاطمه جامه‌ای از دیبای سبز از جامه‌های بهشتی فرستاده است. فاطمه بعد از پوشیدن لباس نزد پدر آمد، حضرت با عبای خود، و جبرئیل با بال‌های خود آن جامه را پوشاندند تا نور آن باعث آزار دیدگان نشود (۱۴) .

۷ – هم صحبتی با ملائکه

دانشمندان شیعه و سنی معتقدند که بعد از پیامبر اکرم یقینا انسان‌هایی بوده اند که هم سخن ملائکه قرار می‌گرفتند، منتهی در مصداق آن اختلاف دارند.

از کرامت‌های مهم حضرت این بود که بعد از پدر، با ملائکه هم صحبت بود.

امام صادق علیه السلام در این باره می‌فرماید: «فاطمه بنت رسول الله کانت محدثه ولم تکن بنبیه انما سمیت فاطمه محدثه لان الملائکه کانت تهبط من السماء فتنادیها کما تنادی مریم بنت عمران (۱۵) ؛ فاطمه دختر رسول خدا، محدثه بود، ولی پیامبر نبود. فاطمه از این جهت محدثه نامیده شده است که فرشتگان از آسمان نازل می‌شدند و با او همانند مریم دختر عمران گفت وگو داشتند.»

فاطمه بعد از رحلت پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله ۷۵ روز بیشتر زنده نماند و غم جانسوز داغ پدر، قلب او را لبریز کرده بود، به این جهت جبرئیل پی در پی به حضورش می‌رسید و او را در عزای پدر تسلیت می‌گفت (۱۶) و تسلی بخش خاطر غمین زهرا بود، و گاه از مقام و منزلت پدر بزرگوارش سخن می‌گفت و گاه از حوادثی که بعد از رحلت او بر فرزندانش وارد می‌گردد، خبر می‌داد. امیر المؤمنین علیه السلام نیز آنچه جبرئیل املاء می‌کرد، همه را به رشته تحریر در می‌آورد و مجموعه این سخنان در کتاب ویژه‌ای جمع آوری شده، که به نام «مصحف فاطمه» یاد می‌شود. در زیارت نامه حضرت می‌خوانیم: «السلام علیک ایتها المحدثه العلیمه. (۱۷) .»

۸ – گردش آسیاب

میمونه می‌گوید: پیامبرصلی الله علیه وآله مقداری گندم را توسط من نزد فاطمه فرستاد تا با دستاس آن را آرد نماید، گندم را نزد حضرت بردم، دیدم حضرت ایستاده (ظاهرا نماز می‌خواند) ولی آسیاب می‌چرخید و حرکت می‌کرد، این خبر را به پیامبرصلی الله علیه وآله عرض کردم، فرمود: خداوند، ناتوانی و ضعف جسمانی فاطمه را می‌داند، لذا به آسیاب و دستاس دستور می‌دهد که خود دور بزند، او هم می‌گردد. (۱۸)

۹ – حرکت گهواره

در روایتی می‌خوانیم: «ربما اشتغلت بصلاتها وعبادتها فربما بکی ولدها فرؤی المهد یتحرک وکان ملک یحرکه (۱۹) ؛ گاهی حضرت مشغول خواندن نماز و عبادت بود، فرزندش گریه می‌کرد، گهواره به حرکت درمی آمد، و فرشته‌ای بود که آن را حرکت می‌داد.»

۱۰ – غذای بهشتی

علی علیه السلام دیناری قرض گرفته بود که با آن چیزی تهیه کند تا شدت گرسنگی را از فاطمه علیها السلام و فرزندانش رفع کند. مقداد را دید که از گرسنگی شدید اهل و عیالش خبر می‌دهد، حضرت، دینار رابه او بخشید. بعد از خواندن نماز ظهر و عصر، پیامبرصلی الله علیه وآله فرمود: ‌ای ابالحسن آیا شما چیزی در منزل دارید تا به منزل شما بیایم، علی علیه السلام بر اثر خجالت و حیاء از پیامبرصلی الله علیه وآله عرض کرد: تشریف بیاورید. پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله دست علی را گرفته و با هم وارد خانه زهراعلیها السلام شدند، او در حال نماز بود و پشت سر وی ظرفی بود که از آن بخار برمی خاست.

وقتی صدای پیامبرصلی الله علیه وآله را شنید، از محراب نماز خارج شده و به پدر بزرگوار خویش سلام کردد. پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله بعد از جواب سلام فرمودند: برای ما غذایی بیاور، خداوند رحمتش را بر تو نازل کند.

فاطمه علیها السلام ظرف غذا را آورده، در مقابل پیامبرصلی الله علیه وآله و علی علیه السلام نهاد. علی علیه السلام سؤال کرد: ‌ای فاطمه! این طعام از کجاست؟ من هرگز طعامی به این خوشرنگی ندیده و خوشبوتر از آن بوئی استشمام نکرده و خوش مزه‌تر از آن نخورده‌ام.

رسول اکرم صلی الله علیه وآله دست مبارک خود را بین دو کتف علی علیه السلام نهاد، مختصری فشرد و فرمود: این پاداش دیناری است که تو در راه خدا دادی.

آن گاه اشک رسول خداصلی الله علیه وآله جاری شد و فرمود: سپاس خدای را که ابا می‌کند که شما را بدون مزد و پاداش از دنیا ببرد.‌ای علی! پروردگارت می‌خواهد آنچه را که بر زکریا جاری فرموده، بر تو نیز جاری نماید.

آنگاه رو به حضرت زهرا کرد و فرمود: «ویجریک یا فاطمه فی المجری الذی اجری فیه مریم «کلما دخل علیها زکریا المحراب وجد عندها رزقا قال یا مریم انی لک هذا قال هو من عندالله؛ و تو را‌ای فاطمه در همان مسیری که مریم را حرکت داد، پیش برد. [چنان که قرآن می‌گوید: ] «هر گاه زکریا وارد محراب او می‌شد، غذای مخصوصی در آن جا می‌دید، از او می‌پرسید: ‌ای مریم، این را از کجا آورده ای؟! می‌گفت: این از سوی خداست.» (۲۰)

قابل دقت است هرچند این غذا پاداش عطای علی علیه السلام است و کرامتی برای او به حساب می‌آید، ولی برای فاطمه علیها السلام نیز کرامت محسوب می‌شود؛ چرا که خداوند به احترام او چنین میوه‌ای را از بهشت فرستاده است.

۱۱ – زیان نرساندن آتش به بدن فاطمه علیها السلام

انس می‌گوید: حجاج بن یوسف از این حدیث که عایشه دیده بود فاطمه علیها السلام با دست خود، غذای داغ دیگ را به هم می‌زند، پرسید. گفتم: بله، عایشه بر فاطمه زهراعلیها السلام وارد شد در حالی که غذا برای حسنین علیهما السلام آماده می‌کرد، ظرف غذا کاملا می‌جوشید، دید فاطمه با دست خود (بدون هیچ وسیله ای) دیگ جوشان را به هم زد، عائشه هراسان و فریاد زنان نزد پدر خود (ابوبکر) رفت، ماجرا را تعریف کرد، ابوبکر گفت: این صحنه را کتمان کن [و با کسی مطرح نکن] زیرا امر بسیار بزرگی است.

این خبر به پیامبرصلی الله علیه وآله رسید، حضرت بالای منبر رفت، بعد از حمد و ثنای الهی، فرمود: ماجرای دیگ و آتش فاطمه زهرا را خیلی بزرگ و عجیب تلقی می‌کنند….

«لقد حرم الله عزوجل النار علی لحم فاطمه ودمها وعصبها وشعرها وفطم من النار ذریتها وشیعتها… الویل ثم الویل، الویل، لمن شک فی فضل فاطمه (۲۱) ؛ خداوند آتش را بر گوشت و خون و رگ و موی زهرا حرام نموده است (هرگز به او زیانی نمی‌رساند) و شیعیان و فرزندان او را از آتش [جهنم] به دور داشته است…. وای بر شما، خشم و عذاب خدا بر کسی که در فضیلت فاطمه شک کند.»

این نوع کرامت، ریشه قرآنی هم دارد، چرا که خداوند آتش را بر ابراهیم علیه السلام سرد و گلستان قرار داد، «یا نار کونی بردا وسلاما علی ابراهیم.» (۲۲) پس بعدی ندارد که بدن فاطمه را که انبیاء به او توسل جسته اند، بر آتش حرام گرداند.

۱۲ – گریه هستی بر گریه زهراعلیها السلام

کرامت دیگر آن حضرت همراهی هستی، با رفتار او و از جمله گریه اوست. وقتی در لحظات آخر عمر پدر بزرگوارش اشک می‌ریخت، پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله فرمود: «والذی بعثنی بالحق لقد بکی لبکائک عرش الله وما حوله من الملائکه والسموات والارضون وما فیهما؛ قسم به آن کسی که مرا به رسالت بر انگیخت همانا از گریه تو عرش خدا و ملائکه و آسمان‌ها و زمین و تمام موجودات گریستند. (۲۳) .»

کرامات بعد از شهادت

۱ – بیرون آمدن دست‌های زهراعلیها السلام از کفن

هنگامی که امام علی علیه السلام بدن زهراعلیها السلام را کفن کرد، وقتی که خواست بندهای کفن را ببندد فرزندان خود را صدا زد و فرمود: «هلموا تزودوا من امکم؛ بیایید از دیدار مادرتان توشه بگیرید.» حسن و حسین علیهما السلام فریاد زنان مادر را صدا می‌زدند، و می‌گفتند: وقتی که به حضور جدمان رسیدی سلام ما را به او برسان و به او بگو: بعد از تو در دنیا یتیم ماندیم. آه! آه! چگونه شعله غم دل از فراق پیامبرصلی الله علیه وآله و مادرمان خاموش گردد؟!

امیر مؤمنان می‌فرماید: «انی اشهد الله انها قد حنت وانت ومدت یدیها وضمتهما الی صدرها ملیا؛ من خدا را گواه می‌گیرم که فاطمه ناله جان کاه کشید و دست‌های خود را باز کرد و فرزندانش را مدتی به سینه‌اش چسبانید.»

ناگاه شنیدم هاتفی در آسمان ندا داد: «یا ابالحسن ارفعهما عنها فلقد ابکیا والله ملائکه السماء…؛‌ای علی! حسنین را از روی سینه مادرشان بردار، سوگند به خداوند، که فرشتگان آسمان را به گریه انداختند. (۲۴) .»

۲ – نام زهراعلیها السلام و نزول آب بهشتی

امام صادق علیه السلام فرمود: از‌ام ایمن نقل شده، که در راه مکه به جحفه به عطش شدیدی دچار شدم تا آنجا که جانم به خطر افتاد، پس رو به آسمان نموده عرض کردم: ‌ای پروردگار من، مرا دچار تشنگی نموده‌ای در حالی که من خادمه دختر پیغمبرت می‌باشم؟ آن گاه دیدم که سطلی از آب بهشتی ظاهر شد، از آن نوشیدم. قسم به خانمم فاطمه زهراعلیها السلام که بعد از آن تا هفت سال گرسنگی و تشنگی بر من عارض نشد. (۲۵)

برای حضرت زهراعلیه السلام کرامات بسیاری نقل شده است که به دلیل ضیق مقال، به همین مقدار بسنده می‌کنیم.

• پاورقــــــــــــــــــــی

---

۱) شیخ محمدرضا مظفر، بدایه المعارف، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، ج ۱، ص ۲۳۹٫

۲) ر. ک، علامه حلی، کشف المراد، (قم، مؤسسه النشر الاسلامی، پنجم، ۱۴۱۵ ه. ق) ، ص ۳۵۱٫

۳) عبدالرحمن شافعی، نزهه المجالس، ج ۲، ص ۲۲۷٫

۴) عیون المعجزات، ص ۵۱٫

۵) بحار الانوار، (پیشین) ، ج ۱۶، ص ۸۰ و ج ۴۳، ص ۲ – ۴؛ امالی صدوق، ص ۴۷۵ – ۴۷۶٫ و ر. ک: مناقب ابن شهر آشوب، ج ۳، ص ۳۰۴٫

۶) بحار الانوار، (پیشین) ، ج ۲۶، ص ۱۱۷ – ۱۳۲٫

۷) بحار الانوار، ج ۱۶، ص ۸۰ – ۸۱؛ ج ۴۳، ص ۲٫

۸) همان، (پیشین) ، ج ۴۳، ص ۳٫

۹) شعیب بن سعد مصری، روض الفائق، ص ۲۱۴٫

۱۰) انسان/۱۳٫

۱۱) بحار، (پیشین) ، ج ۳۵، ص ۲۴۱؛ امالی صدوق، ص ۳۳۳، ح ۱۱٫

۱۲) قندوزی، ینابیع الموده، ص ۱۹۸؛ علی بن یونس عاملی، الصراط المستقیم، ص ۱۷۰٫

۱۳) بحار الانوار، ج ۴۳، ص ۳٫

۱۴) قاضی نورالله حسینی، احقاق الحق، طهران، مکتبه الاسلامیه، ج ۱۰، ص ۴۰۱٫

۱۵) بحار الانوار (پیشین) ، ج ۲۶، ص ۷۵٫

۱۶) اصول کافی، ج ۱، ص ۲۴۱؛ بحار الانوار، (پیشین) ، ج ۲۲، ص ۵۴۶ و ج ۲۶، ص ۴۱٫

۱۷) بحار الانوار، ج ۹۷، ص ۱۹۵٫

۱۸) عسقلانی، لسان المیزان، چاپ حیدر آباد، ج ۵، ص ۶۵؛ میزان الاعتدال، ذهیس، بیروت، دارالمعرفه، ج ۳، ص ۴۶۸٫

۱۹) بحار الانوار، ج ۴۳، ص ۴۵٫

۲۰) ذخائر العقبی، چاپ قدس، ص ۴۵ – ۴۷٫

۲۱) فاطمه الزهراء، پیشین، ص ۱۰۲٫

۲۲) انبیاء/۶۹٫

۲۳) بحار الانوار، ج ۲۲، ص ۴۹۱ – ۴۸۴٫

۲۴) بیت الاحزان، ص ۱۵۴٫

۲۵) بحارالانوار، ج ۶۲، ص ۱۰۲؛ مستدرک الوسائل، ج ۵، ص ۱۳۵، ح ۴۱٫

بازدیدها: ۱۷۲۱

ادامه مطلب