طلبه یار | سایتی جامع برای همه طلاب
بسم الله الرحمن الرحیم
فیش منبرعید نوروز
نوروز در فقه اسلامی
**
کانال فیش منبر در ایتا
عرضه در سایت طلبه یار = https://www.talabeyar.ir
عَنِ الصَّادِقِ علیه السلام قَالَ: إِذَا کانَ یوْمُ النَّیرُوزِ فَاغْتَسِلْ وَ الْبَسْ أَنْظَفَ ثِیابِک وَ تَطَیّبْ بِأَطْیبِ طِیبِک وَ تَکونُ ذَلِک الْیوْمَ صَائِما[۱]
امام صادق علیه السلام فرمودند: در روز عید نوروز غسل کن و پاکیزه ترین لباست را بپوش و خود را معطر کن به بهترین عطرها و در این روز روزه بگیر.
تفصیل حدیث
شیخ طوسی در مختصر المصباح می فرماید مستحب است چهار رکعت نماز در روز عید نوروز عجم خوانده شود.
و سپس کیفیت خواندن آن را بیان می فرماید:
عن المعلی بن خنیس عن مولانا الصادق علیه السلام فی یوم النیروز قال: اذا کان یوم النیروز فاغتسل و البس انظف ثیابک و تطیب باطیب طیبک و تکون ذلک الیوم طائماً فاذا طلیت النوافل و الظهر و العصر فصل بعد ذلک اربع رکعات تقرأ فی اول رکعه فاتحه الکتاب و عشر مرات انا انزلناه فی لیله القدر، و فی الثانیه فاتحه الکتاب و عشر مرات قل یا ایها الکافرون و فی الثالثه عشر مرات سوره التوحید و فی الرابعه عشر مرات معوذتین و تسجد بعد فراغک من الرکعات سجده الشکر و تدعوا فیها یغفر لک ذنوب خمسین سنه. [۲]
از معلی ابن خنیس نقل می کند که امام صادق علیه السلام در مورد عید نوروز فرمودند: هنگامی که روز نوروز فرا رسید پس غسل بکن و بپوش پاکیزه ترین جامه های خود را و خود را به بهترین عطرها معطر گردان و در این روز روزه بگیر و همین که نماز نافله و ظهر وعصر را خواندی پس چهار رکعت نماز بخوان در رکعت اول بعد از سوره «حمد» ده مرتبه سوره «قدر» بخوان و در رکعت دوم بعد از سوره «حمد» ده مرتبه سوره «قل یا ایها الکافرون» را قرائت کن و در رکعت سوم ده مرتبه سوره مبارکه «توحید» را بخوان و در رکعت چهارم بعد از سوره «حمد» هر یک از معوذتین «سوره فلق و ناس» را ده مرتبه قرائت کن و سپس سر به سجده بگذار و سجده شکر به جا آور و برای آنچه از خدا می خواهی دعا کن خداوند گناهان پنجاه ساله تو را می آمرزد.
پی نوشت ها
[۱] وسائل الشیعه، ج۱۰، ص ۴۶۸
[۲] مصباح المتهجد، ص ۵۹۱
-در صفحه ۳۰ مجلّد سوّم کتاب من لا یحضره الفقیه مرحوم صدوق نقل می کند:
اتی علی علیه السلام بهدیه النیروز فقال علیه السلام ما هذا و قالوا یا امیر المؤمنین الیوم النیروز فقال علیه السلام اصنعوا لنا کل یوم نیروز، و روی انه قال علیه السلام نیروزنا کل یوم.
در روز عید نوروز برای حضرت علی علیه السلام هدیه ای آوردند حضرت سؤال کردند: اینها چیست؟ عرض کردند: یا امیر المؤمنین امروز روز نوروز است و این هدیه به مناسبت نوروز است. حضرت فرمودند همیشه از این کارها بکنند هر روزتان نوروز باد. و روایت شده که حضرت فرمودند هر روز ما نوروز است.
۲- و در صفحه ۳۰۰ همان کتاب از امام صادق نقل می کند که:
مردی است دارای مقام و رتبه بزرگی و در روزهای عید نوروز برای او هدایائی می آورند و می خواهند به وسیله آن هدایا به آن شخص نزدیک شوند و با او آشنا گردند آیا هدایا را بپذیرد یا نه؟ حضرت فرمودند: آیا اهداء کنندگان نماز می گذراند. عرض کردم: آری. حضرت فرمودند: آری بپذیرد هدایا را و به آنها هم محبت کند و کمک نماید.
۳-شیخ الطائفه محمد ابن الحسن الطوسی در التهذیب جلد ۶ صفحه ۶۷۸ عیناً همین حدیث را از امام صادق علیه السلام نقل می فرماید.
۴- در کتاب وسائل الشیعه نقل می نماید:
و اتی علی علیه السلام بهدیه النیروز فقال علیه السلام ما هذا فقالوا یا امیر المؤمنین الیوم النیروز فقال علیه السلام اصنعوا لنا کل یوم نیروزاً
برای حضرت علی علیه السلام هدایائی آوردند حضرت سؤال کردند اینها چیست؟ گفتند هدایا و تحفه های عید نوروز است حضرت فرمودند همه روزها این کار انجام گردد هر روزتان نوروز باد.
معلی بن خنیس از امام صادق علیه السلام نقل کرده که حضرت فرمودند: در روز عید نوروز غسل کن و پاکیزه ترین لباست را بپوش و خود را معطر کن به بهترین عطرها و در این روز روزه بگیر.
۵- و در کتاب شریف دعائم الاسلام جلد ۲ صفحه ۳۲۶ می فرماید:
و عنه علیه السلام انه اهدی الیه فالوذج فقال: ما هذا قالوا یوم النیروز قال فنیروزاً ان قدرتم کل یوم یعنی تهادوا و تواصلوا فی الله.
برای حضرت علی علیه السلام اهدائی آوردند (فالوذج)، حضرت سؤال کردند اینها برای چیست؟ عرض کردند اهدائی روز نوروز است فرمودند: هر روز را اگر می توانید نوروز قرار دهید یعنی هر روز اهدا کنید به یکدیگر و صله بنمائید در راه خدا.
بنا بر این از این چند روایت که در کتب فقهی و استدلالی علماء بزرگ و فقهاء عالیقدر نقل شده استفاده می شود که در زمان حضرت علی علیه السلام هم معمول بوده روز عید نوروز به دیدار یکدیگر می رفتند و هدایائی هم برای بزرگان می برده اند و حضرت علی علیه السلام از آنها می پذیرفته و آنها را نهی و منع نمی نموده و عملاً مردم را به این اعمال عاطفی و محبت آمیز تشویق می فرموده اند و این تأیید عملی آن بزرگوار از این روز است.
ابوریحان بیرونی روز عید نوروز دست از کار می کشید.
محدث بزرگوار قمی رحمه الله در کتاب «الکنی و الالقاب» جلد ۱ صفحه ۷۸ نقل می فرماید:
«ابوریحان بیرونی» محمد ابن احمد الخوارزمی الحکیم الریاضی الطبیب المنجم المعروف کان فیلسوفاً عالماً بالفلسفه الیونانیه و فلسفه الهنود و برع فی علم الریاضیات و الفلک بل قیل انه اشهر علماء النجوم و الریاضیات و کان معاصراً لابن سینا و بینهما مراسلات و ابحاث کان اصله من بیرون بلد فی السند.
بعد از آنکه شرح مفصلی از حالات آن مرد بزرگ و دانشمند محقق نقل می کند و مؤلفات او را نام می برد و اشاره ای به مسافرتهای او برای تحصیلات عالیه می نماید می نویسد:
انه کان مکبا علی تحصیل العلوم منفتاً علی التعقیب لا یکاد یفارق یده القلم و عینه النظر و قلبه الفکر و کان مشتغلاً فی تمام الایام السنه الا یوم النیروز.
آن مرد بزرگ بسیار در تحصیل علم جدی بود و دائماً مشغول به تصنیف و تألیف کتاب بود هیچگاه قلم از دست او نمی افتاد و چشمش از مطالعه کتب و دلش از فکر و تحقیق باز نمی ایستاد و تمام روزهای دوره سال به مطالعه و تألیف و کارهای علمی و تحقیقی اشتغال داشت و سرگرم بود مگر روز نوروز که آن روز را تعطیل می کرد.
با توجه به اینکه ابوریحان مرد دانشمند و محقق دقیقی بوده و از نوابغ تاریخ به شمار می رود و کسی بوده که عاشق مطالعه و تدریس و تألیف بوده است قطعاً تعطیل کردن او روز عید نوروز را نمی تواند بدون دلیل و جهت منطقی باشد و می توان یکی از دلایل اعتبار عید نوروز را اهتمام آن مرد بزرگ به این روز دانست.
استحباب غسل در روز نوروز در کتب فقهی و اجتهادی
در اکثر کتب فقهی و استدلالی یکی از اغسال مستحبه، غسل روز عید نوروز می باشد و در کتب روائی هم روایات زیادی درباره لزوم اهتمام به غسل در روز نوروز نقل شده است که به بعضی از آنها اشاره می گردد:
۱- در کتاب وسائل الشیعه جلد ۲ صفحه ۴۲۸ بابی را با عنوان: باب استحباب غسل یوم النیروز افتتاح فرموده و در باب روایتی نقل می کند که محمد بن الحسن از معلی ابن خنیس از امام صادق علیه السلام در روز نوروز که حضرت فرمودند:
اذا کان یوم النیروز فاغتسل و البس انظف ثیابک
در روز عید نوروز غسل بنما و بپوش بهترین و پاکیزه ترین لباسهای خود را.[۱]
۲- در کتاب المهذب که از کتب فقهی قدیمه است احمد ابن فهد از معلی ابن خنیس همین روایت را نقل می نماید.
۳- در کتاب مصباح المتهجد مؤلف این کتاب صفحه ۵۹۱ نقل می کند عن المعلی ابن خنیس:
عن مولانا الصادق علیه السلام فی یوم النیروز قال: اذا کان یوم النیروز فاغتسل و البس انظف ثیابک و تطیب بالطیب طیبک.
امام صادق علیه السلام فرمودند وقتی روز نوروز رسید شما غسل کن و بپوش پاکیزه ترین لباست را و خود را خوشبو کن به بهترین عطرها.
۴-در کتاب الجامع للشرایع صفحه ۳۳ اغسال مستحبه را ذکر می کند دنباله او اضافه می فرماید: و غسل یوم نیروز الفرس و غسل المولود.
۵- علامه حلی در کتاب القواعد جلد اول صفحه ۳ می فرماید:
یستحب الغسل للجمعه من طلوع الفجر الی الزوال و الغدیر و المباهله و عرفه و نیروز الفرس و غسل الاحرام.
مستحب است غسل روز جمعه از طلوع فجر تا اذان ظهر و غسل روز عید غدیر و روز مباهله با نصارای نجران و روز عرفه و روز عید نوروز عجم و غسل احرام.
۶- مرحوم شهید در کتاب الدروس صفحه ۲ نقل می فرماید: از جمله غسلهای مستحب:
لیله الفطر و یومی العیدین و لیلتی نصف رجب و شعبان و یوم المبعث و المولد و الغدیر و الترویه و عرفه و الدحو و المباهله و النیروز لخبر المعلی.
ابوریحان بیرونی روز عید نوروز دست از کار می کشید.
۷ـ و در کتاب البیان صفحه ۴ بعد از ذکر استحباب غسل جمعه و بحث مفصل پیرامون وقت انجام او می فرماید:
و لیله الفطر و العیدین و المولد و المبعث و الغدیر و الدحو و المباهله و عرفه و الترویه و النیروز.
از جمله غسلهای مستحب غسل شب عید فطر و روز عید فطر و قربان و روز ولادت پیامبر و مبعث آن حضرت و عید غدیر و روزهای دحوالارض و مباهله و عرفه و ترویه و عید نوروز است.
۸ـ در کتاب الذکری مرحوم شهید در صفحه ۲۳ می فرماید:
و لیله نصف رجب و المبعث مشهوران و لم یصل الینا خبر فیهما و نوروز الفرس رواه المعلی بن خنیس عن الصادق علیه السلام.
از جمله اغسال مستحبه غسل نیمه رجب و ۲۷ رجب مبعث پیامبر صلی الله علیه و آله می باشد که مشهور است. ولی خبری به ما نرسیده و همچنین مستحب است غسل روز نوروز، روایت نموده استحباب آن را معلی بن خنیس.
۹- مرحوم شهید ثانی در کتاب «شرح لمعه» صفحه ۳۴ نقل می نماید:
و کذا یستحب الغسل للجمعه و العیدین و فرادی رمضان و لیله الفطر و لیلتی نصف رجب و شعبان و المبعث و الغدیر و المباهله و عرفه و نیروز الفرس.
و همچنین مستحب است غسل روز جمعه و عید فطر و قربان و روزهای فرد رمضان و شب عید فطر و شب نیمه رجب و شعبان و عید مبعث و روز غدیر و مباهله و عرفه و نوروز عجم.
۱۰- در کشف اللثام جلد ۱ صفحه ۱۱ می فرماید:
و نیروز الفرس کما فی المصباح الشیخ و الجامع لقول الصادق علیه السلام فی خبر المعلی اذا کان یوم النیروز باغتسل «الخبر».
از جمله غسلهای مستحب غسل عید نوروز عجم است همچنانکه در مصباح شیخ و جامع نقل کرده اند به واسطه فرمایش امام صادق علیه السلام در خبری که معلی ابن خنیس از آن حضرت نقل کرده که حضرت فرمودند در روز نوروز غسل انجام ده.
۱۱- در کتاب حبل المتین صفحه ۸۰ نقل می کند:
و هی غسل العیدین و المبعث و الغدیر و النیروز و الدحو و الجمعه و المباهله.
از جمله غسلهای مستحب غسل روز عید فطر و عید قربان است و همچنین عید مبعث و غدیر و نوروز و دحوالارض و روز جمعه و مباهله با نصارای نجران ۲۵ ذی القعده الحرام.
۱۲- در کتاب الحدائق جلد ۴ صفحه ۲۱۲ می فرماید:
و منها الغسل یوم النیروز لما رواه الشیخ فی المصباح عن المعلی بن خنیس عن الصادق علیه السلام قال: اذا کان یوم النیروز فاغتسل و البس انظف ثیابک الحدیث.
یعنی از جمله غسلهای مستحب غسل عید نوروز است به واسطه آنکه روایت کرده شیخ در مصباح از معلی بن خنیس از امام صادق علیه السلام که فرمودند وقتی روز عید نوروز رسید پس غسل کن و پاکیزه ترین لباسهایت را بپوش.
۱۳- مرحوم علامه فهّامه شیخ محمد حسن در کتاب جواهر الکلام، جلد ۵ صفحه ۴۰ می فرماید:
قلت و قد بقی زیاده علی ما ذکرته و ذکر المصنف بعض الاغسال الزمانیه کغسل یوم دحو الارض و یوم نیروز الفرس و یوم تاسع ربیع و اما غسل النیروز فعلی المشهور بین المتأخرین بل لم اعثر علی مخالف فیه لخبر معلی ابن خنیس عن الصادق المروی عن المصباح و مختصره اذا کان یوم النیروز فاغتسل الخبر.
باقی مانده است علاوه بر آنچه را ذکر کردیم بعضی غسلهائی که زمان معینی دارد مانند غسل روز دحو الارض و روز نوروز عجم و روز نهم ربیع الاول و اما غسل روز عید نوروز بنابر مشهور بین علماء متأخرین مستحب است و من به فتوای مخالفی در این مورد دست نیافتم بلکه همه متأخرین اتفاق دارند بر استحباب غسل در روز نوروز به واسطه روایتی که معلی ابن خنیس از امام صادق علیه السلام نقل کرده و در کتاب المصباح ضبط شده و مختصر آن روایت این است که حضرت صادق علیه السلام فرمودند وقتی روز عید نوروز آمد تو غسل بنمای.
و دنباله این مطلب مرحوم صاحب جواهر روایت معلی ابن خنیس را به طور تفصیل ذکر می کند و در خاتمه می فرماید:
و لا وجه للمناقشه بعد ذلک فی السند و غیره کما لا وجه للمعارضه بما عن المناقب.
هیچ وجهی برای مناقشه کردن در سند و غیر سند این روایت معلی ابن خنیس نیست (یعنی سند روایت صحیح است)، کما اینکه وجهی برای تعارض بین این روایت و روایت منقول در مناقب که از امام موسی بن جعفر علیه السلام نقل می کند، ندارد.[۲]
زیرا این روایت منقول از موسی ابن جعفر قصور از اداء مطلب دارد و صراحت ندارد و علاوه بر این حمل بر تقیه شده است کما اینکه عده ای از فقهاء، همین مسئله احتمال تقیه را در مورد این حدیث داده اند و اجمالا مرحوم صاحب جواهر از روایت معلی بن خنیس دفاع می کند و فضیلت و برتری روز نوروز را ثابت و استحباب غسل را در آن روز فتوی می دهد.
در روز عید نوروز برای حضرت علی علیه السلام هدیه ای آوردند حضرت سؤال کردند: اینها چیست؟ عرض کردند: یا امیر المؤمنین امروز روز نوروز است و این هدیه به مناسبت نوروز است. حضرت فرمودند همیشه از این کارها بکنند هر روزتان نوروز باد. و روایت شده که حضرت فرمودند هر روز ما نوروز است.
۱۴- مرحوم شیخ بهاء الدین عاملی در کتاب جامع عباسی می فرماید:
یازدهم از غسلهای مستحب غسل روز نوروز است.
۱۵- مرحوم آیت الله العظمی سید محمد کاظم طباطبایی در عروه الوثقی می فرماید:
الحادی عشر الغسل یوم النیروز
یازدهم از غسلهای مستحب غسل روز عید نوروز است.
۱۶- در کتاب شریف المتهجد نقل می کنند:
روی المعلی بن خنیس عن مولانا الصادق علیه السلام فی یوم النیروز قال اذا کان یوم النیروز فاغتسل و البس انظف ثیابک و تطیب باطیب طیبک و تکون ذلک الیوم صائما.. الخبر.
معلی بن خنیس از امام صادق علیه السلام نقل کرده که حضرت فرمودند: در روز عید نوروز غسل کن و پاکیزه ترین لباست را بپوش و خود را معطر کن به بهترین عطرها و در این روز روزه بگیر.
پی نوشت ها:
[۱] و در جلد ۴ حدائق صفحه ۲۱۲ همین روایت عیناً نقل گردیده است.
[۲] در جلد ۱۳ کتاب حدائق صفحه ۳۸۰ می فرماید: محمد ابن الحسن فی المصباح عن المعلی بن خنیس عن الصادق علیه السلام فی یوم النیروز اذا کان یوم النیروز فاغتسل و البس انظف ثیابک و تطیب باطیب طیبک و تکون ذالک الیوم طائما.
ـ و یستحب فیه الصیام و الصلاه اربع رکعات بعد صلاه الظهرین و یسجد بعدها و یدعو بالمرسوم یغفر له ذنوب خمسین سنه.(۱)
مستحب است در روز نوروز روزه گرفتن و خوانده چهار رکعت نماز بعد از نماز ظهر و عصر و بعد از نماز سجده کند و دعاء نماید خداوند گناهان پنجاه ساله او را می آمرزد.
۲ـ و منها صوم یوم النیروز لما رواه الشیخ فی المصباح عن المعلی بن خنیس عن الصادق علیه السلام قال اذا کان یوم النیروز فاغتسل و البس انظف ثیابک و تطیب بالطیب طیبک و تکون ذلک الیوم صائماً(۲)
از جمله روزه های مستحب روزه روز نوروز است همچنانکه شیخ در مصباح از معلی ابن خنیس نقل نموده است امام صادق علیه السلام فرمود هنگامی که روز نوروز رسید پس غسلی بنما و پاکیزه ترین جامه های خود را بپوش و به بهترین بویها خود را خشبو گردان و در این روز روزه بگیر.
۳ـ و منها صوم النیروز لامر الصادق علیه السلام به و منها الصوم لقضاء الحاجه کما یظهر ممن تتبع الاخبار(۳).
از جمله روزه های مستحب روزه روز نوروز است بواسطه دستور امام صادق علیه السلام و از جمله روزه برای برآورده شدن حاجات است چنانچه از تتبع استفاده می شود.
۴ـ و منها صوم یوم النیروز للمروی فی مصباح المتهجد(۴)
از جمله روزهائی که روزه اش مستحب است روزه عید نوروز است چنانچه در مصباح روایتی نقل شده است:
۵ـ کما یستفاد من النصوص ثبوت التأکد فی غیر ذلک (ای تأکد الصوم) کالنیروز من النصوص ثبوت التأکد فی غیر ذلک (ای تأکد الصوم) کالنیروز و اول یوم من المحرم و ثالثه و سابعه و التاسع و العشرین من ذی القعده(۵).
چنانچه استفاده می شود از روایت تأکید زیاد فرموده در مورد استحباب روزه در غیر از مواردی که ذکر شد مانند روزه عید نوروز و روزه اول محرم و سوم و هفتم و بییست و نهم ذی قعده الحرام.
مسلم است که پوشیدن لباس نو و پاکیزه همیشه و در همه جا لازم و جزء آداب اسلام است و اختصاص به عید نوروز ندارد. ولی فتوا دادن فقیه بزرگی مانند شیخ انصاری که افقه فقهاء در قرن اخیر است و کتب او در حوزه های علمیه تدریس و مورد مراجعه مراجع بزرگوار است. قطعاً دلیل بر امتیاز عید نوروز بر روزهای دیگر است.
۶ـ اقسام الصوم اربعه نکتفی من هذا الفصل بذکر بعض المسائل اللتی هی مورد للخلاف. اقسام الصوم اربعه: واجب و ندب و مکروه و حرام. اما المندوب منه اقسام منها اول ذی الحجه، و منها یوم النیروز (۶)
روزه بر چهار قسم است و در این فصل اکتفاء می نماییم به ذکر مسائلی که مورد اختلاف است روزه دارای چهار حکم است واجب و مستحب و مکروه و حرام اما روزه های مستحب اول آنها روز اول ذی الحجه است و دیگر روزه روز عید نوروز است.
قطعاً چنین مردان بزرگ و محققین جهان است که قرنهاست کتابها و تألیفاتشان در حوزه های علمیه تدریس می شود و مورد مراجعه و استفاده مراجع و مجتهدین و محققین حاضر است فتوا دادنشان به استحباب غسل و نماز و روزه و دعاهای مخصوص در روز عید نوروز بدون دلیل متقن و مستند و محکم نمی تواند باشد و همین فتاوا دلیل بر اعتبار و احترام و امتیاز عید نوروز در اسلام است.
استحباب خواندن چهار رکعت نماز در روز نوروز در گفتار فقهاء و مراجع بزرگ شیعه
۱ـ محمد ابن ادریس رحمه الله در سرائر نقل می فرماید:
قال شیخنا ابو جعفر فی مختصر المصباح لیستحب صلوه اربع رکعات و شرح کیفیتها فی یوم النیروز الفرس.
شیخ طوسی در مختصر المصباح می فرماید مستحب است چهار رکعت نماز در روز عید نوروز عجم خوانده شود.
و سپس کیفیت خواندن آن را بیان می فرماید:
عن المعلی بن خنیس عن مولانا الصادق علیه السلام فی یوم النیروز قال: اذا کان یوم النیروز فاغتسل و البس انظف ثیابک و تطیب باطیب طیبک و تکون ذلک الیوم طائماً فاذا طلیت النوافل و الظهر و العصر فصل بعد ذلک اربع رکعات تقرأ فی اول رکعه فاتحه الکتاب و عشر مرات انا انزلناه فی لیله القدر، و فی الثانیه فاتحه الکتاب و عشر مرات قل یا ایها الکافرون و فی الثالثه عشر مرات سوره التوحید و فی الرابعه عشر مرات معوذتین و تسجد بعد فراغک من الرکعات سجده الشکر و تدعوا فیها یغفر لک ذنوب خمسین سنه.(۷)
از معلی ابن خنیس نقل مکند که امام صادق علیه السلام در مورد عید نوروز فرمودند: هنگامی که روز نوروز فرا رسید پس غسل بکن و بپوش پاکیزه ترین جامه های خود را و خود را به بهترین عطرها معطر گردان و در این روز روزه بگیر و همین که نماز نافله و ظهر وعصر را خواندی پس چهار رکعت نماز بخوان در رکعت اول بعد از سوره «حمد» ده مرتبه سوره «قدر» بخوان و در رکعت دوم بعد از سوره «حمد» ده مرتبه سوره «قل یا ایها الکافرون» را قرائت کن و در رکعت سوم ده مرتبه سوره مبارکه «توحید» را بخوان و در رکعت چهارم بعد از سوره «حمد» هر یک از معوذتین «سوره فلق و ناس» را ده مرتبه قرائت کن و سپس سر به سجده بگذار و سجده شکر به جا آور و برای آنچه از خدا می خواهی دعا کن خداوند گناهان پنجاه ساله تو را می آمرزد.
۲ـ در کتاب شریف المهذب می فرماید:
و یستحب فیه الصیام و صلوه اربع رکعات بعد صلاه الظهرین و یسجد بعدها و یدعوا بالمرسوم یغفر له ذنوب خمسین سنه(۸).
مستحب است در روز عید نوروز روزه گرفتن و خواندن چهار رکعت نماز بعد از نماز ظهر و عصر و سپس سجده به جای آوردن و دعاء بطور معمول کردن که این عمل باعث آمرزش گناهان پنجاه ساله خواهد گردید.
۳ـ مرحوم شیخ بهایی در کتاب جامع عباسی صفحه ۷۸ می فرماید:
بیست و چهارم نماز روز نوروز است و آن چهار رکعت است و سلام، در رکعت اول «فاتحه الکتاب» یک نوبت و «انا انزلناه» ده نوبت، در رکعت دوم بعد از «فاتحه الکتاب» ده نوبت« قل یا ایها الکافرون»، در رکعت سوم بعد از سوره «فاتحه الکتاب» ده نوبت سوره «قل هو الله احد»، در رکعت چهارم بعد از «فاتحه الکتاب» هر یک از «قل اعوذ برب الفلق» و «قل اعوذ برب الناس» را ده نوبت و بعد از سلام به سجده رود و این دعاء را در سجده بخواند:
اللهم صل علی محمد و آل محمد الاوصیاء المرضیین و صل علی جمیع انبیائک و رسولک افضل صلواتک و بارک علیهم بافضل برکاتک و صل علی ارواحهم و اجسادهم اللهم بارک علی محمد و آل محمدو بارک لنا فی یومنا هذا الذی فضلته و کرمته و شرفته و عظمت خطره اللهم بارک لی فیما انعمت به علی حتی لا اشکر احداً غیرک و وسع علی فی رزقی یا ذا الجلال و الاکرام.
و وقت این نماز بعد از اتمام نماز ظهر و عصر و نافله آن است که در اول وقت گذارده شود.
استحباب پوشیدن لباس نو و زیبا در روز نوروز در گفتار مجتهدین بزرگ شیعه
۱- در کتاب شریف وسائل الشیعه جلد ۲ صفحه ۴۲۸ و جلد ۲۸۸ ۵ و جلد ۷ صفحه ۳۴۶ بابی را عنوان فرموده به این نام: «باب استحباب البس انظف الثیاب فی النیروز» و در این باب روایتی نقل می فرماید از امام صادق علیه السلام که حضرت فرمودند:
روز عید نوروز غسل بکن و زیباترین و پاکیزه ترین لباست را بپوش و بهترین و معطرترین عطرها را استعمال کن.
۲- در کتاب مصباح المتهجد صفحه ۵۹۱ از امام صادق(ع) نقل می کند که حضرت فرمودند:
در روز نوروز غسل بنما و پاکیزه ترین لباست را بپوش و با خوشبوترین عطرها خود را خوشبو بگردان.
۳- در کتاب حدائق جلد ۴ صفحه ۲۱۲ می فرماید:
اذا کان یوم النیروز فاغتسل و البس انظف ثیابک.
امام صادق(ع) فرمود همین که روز نوروز رسید پس غسل بکن و پاکیزه ترین لباست را بر تن کن.
۴ـ شیخ انصاری در کتاب شریف طهاره صفحه ۳۲۸ می فرماید:
فاذا کان یوم النیروز فاغتسل و البس انظف ثیابک و تطیب باطیب طیبک.
همین که روز نوروز رسید پس غسل کن و پاکیزه ترین جامه های خود را بر تن کن و به بهترین و خوشبوترین بویها خود را خوشبو گردان.
مسلم است که پوشیدن لباس نو و پاکیزه همیشه و در همه جا لازم و جزء آداب اسلام است و اختصاص به عید نوروز ندارد. ولی فتوا دادن فقیه بزرگی مانند شیخ انصاری که افقه فقهاء در قرن اخیر است و کتب او در حوزه های علمیه تدریس و مورد مراجعه مراجع بزرگوار است. قطعاً دلیل بر امتیاز عید نوروز بر روزهای دیگر است.
امام صادق علیه السلام در مورد عید نوروز فرمودند: هنگامی که روز نوروز فرا رسید پس غسل بکن و بپوش پاکیزه ترین جامه های خود را و خود را به بهترین عطرها معطر گردان و در این روز روزه بگیر و همین که نماز نافله و ظهر وعصر را خواندی پس چهار رکعت نماز بخوان در رکعت اول بعد از سوره «حمد» ده مرتبه سوره «قدر» بخوان و در رکعت دوم بعد از سوره «حمد» ده مرتبه سوره «قل یا ایها الکافرون» را قرائت کن و در رکعت سوم ده مرتبه سوره مبارکه «توحید» را بخوان و در رکعت چهارم بعد از سوره «حمد» هر یک از معوذتین «سوره فلق و ناس» را ده مرتبه قرائت کن و سپس سر به سجده بگذار و سجده شکر به جا آور و برای آنچه از خدا می خواهی دعا کن خداوند گناهان پنجاه ساله تو را می آمرزد.
استحباب استعمال عطریات و خوشبو کردن خود در روز نوروز در گفتار مجتهدین بزرگ
۱ـ در جلد ۱۳ کتاب حدائق صفحه ۳۸۰ می فرماید:
عن الصادق علیه السلام قال اذا کان یوم النیروز فاغتسل و البس انظف ثیابک و تطیب باطیب طیبک و تکون ذلک الیوم صائماً. . الحدیث.
۲ـ و در جلد ۴ حدائق صفحه ۲۱۲ همین روایت عیناً نقل گردیده است.
۳ـ در کتاب وسائل الشیعه جلد ۷ صفحه ۳۴۶ می فرماید:
محمد ابن الحسن فی المصباح عن المعلی بن خنیس عن الصادق علیه السلام فی یوم النیروز اذا کان یوم النیروز فاغتسل و البس انظف ثیابک و تطیب باطیب طیبک و تکون ذالک الیوم طائما.
۴ـ در کتاب شریف المتهجد می فرماید: روی المعلی بن خنیس عن مولانا الصادق علیه السلام فی یوم النیروز قال: اذا کان یوم النیروز فاغتسل و البس انظف ثیابک و تطیب باطیب طیبک.
معلی بن خنیس از امام جعفر صادق علیه السلام روایت کرده که حضرت فرمودند: هنگامی که عید نوروز فرا رسید پس غسل کن و پاکیزه ترین لباس خود را بپوش و به بهترین بوی ها خود را معطر ساز.
پی نوشت ها:
- ۱. المهذب: ج ۱ /. ۱۹۱
- ۲. الحدائق: ج ۱۳ / ص. ۳۸
- ۳. کشف الغطاء: ص. ۳۲۴
- ۴. المستند: ج ۲ / ص. ۱۴۴
- ۵. جواهر الکلام: ج ۱۷ / ص. ۱۱۳
- ۶. المستند: ج ۱۷ / ص. ۲۹۹
- ۷. مصباح المتهجد: ص. ۵۹۱
- ۸. المهذب: ج ۱ / ص. ۱۹۱
بازدیدها: ۲۷۷
